Các giống sen đẹp và giá trị kinh tế cao được trồng phổ biến ở Việt Nam

Sen là loài hoa mang vẻ đẹp thuần khiết, gắn liền với văn hóa, tín ngưỡng và đời sống của người Việt từ bao đời nay. Không chỉ được trồng làm cảnh, sen còn có giá trị kinh tế cao nhờ được sử dụng trong chế biến thực phẩm, sản xuất trà sen, tinh dầu, mỹ phẩm thiên nhiên và phát triển du lịch sinh thái. Hiện nay, nhiều giống sen đã được lai tạo hoặc chọn lọc để phù hợp với khí hậu và điều kiện canh tác tại Việt Nam, giúp tăng năng suất và chất lượng hoa, hạt.

Dưới đây là những giống sen nổi bật đang được trồng phổ biến trên thị trường Việt Nam:

Super lotus

Super lotus là giống sen nhập khẩu, được lai tạo để thích nghi với điều kiện khí hậu nhiệt đới. Giống sen này có hoa kích thước lớn, số lượng cánh lên đến gần 1.000 cánh, màu hồng pha trắng đẹp mắt. Dáng hoa kiểu bát đầy đặn, thời gian nở kéo dài, ít rụng cánh và giữ được hương thơm nhẹ nhàng.

Super lotus sinh trưởng mạnh, dễ trồng, thích hợp với ao hồ, đầm lầy, ruộng trũng hoặc chậu cảnh lớn. Ngoài việc trồng làm cảnh, giống sen này còn được dùng để sản xuất trà sen, thu hoạch ngó, lá và hạt sen. Tại các khu du lịch sinh thái ở Đồng Tháp, Huế hay Ninh Bình, Super lotus thường được trồng thành cánh đồng hoa để phục vụ du khách tham quan, chụp ảnh và trải nghiệm hái sen.

Sen Quan Âm trắng (White Quan Am)

Sen Quan Âm trắng mang vẻ đẹp thanh khiết, với cánh hoa trắng pha chút sắc xanh nhạt. Hoa có số lượng cánh lên đến hơn 900 cánh, dáng hoa bát mềm mại và hương thơm dịu nhẹ. Đây là giống sen truyền thống, được trồng phổ biến ở các chùa, đền, khu di tích và các vùng trồng sen nổi tiếng.

Ngoài giá trị làm cảnh, Sen Quan Âm trắng còn được dùng nhiều để ướp trà sen cao cấp. Những bông sen tươi thường được hái vào sáng sớm, khi hương thơm đậm nhất, để làm nguyên liệu ướp trà truyền thống. Đây cũng là giống sen mang giá trị tinh thần lớn, được coi như biểu tượng của sự thanh tịnh và tâm linh trong văn hóa Việt Nam.

Thousand‑petal (S1000)

Giống sen Thousand‑petal S1000 có nguồn gốc nhập khẩu, được đánh giá cao bởi số lượng cánh cực nhiều, từ 900–1.000 cánh, với màu hồng đậm bắt mắt. Hoa bền, lâu tàn, tạo nên vẻ đẹp nổi bật khi trồng thành vùng lớn hoặc trong các hồ cảnh quan.

S1000 thường được sử dụng không chỉ để làm cảnh mà còn phục vụ chế biến các sản phẩm từ sen như trà sen, hoa sấy khô, tinh dầu và đồ thủ công mỹ nghệ. Các khu du lịch sinh thái, resort, nhà vườn nghệ thuật thường lựa chọn giống sen này để tạo cảnh quan thu hút khách tham quan.

Pink Lady lotus

Pink Lady lotus có 80–150 cánh màu hồng phấn nhẹ nhàng, nhị hoa màu xanh xám tạo nên sự tinh tế. Hoa có hương thơm dịu nhẹ, lâu tàn, thích hợp trồng trong chậu hoặc hồ cảnh nhỏ.

Giống sen này mang vẻ đẹp thanh thoát, mềm mại, được nhiều gia đình lựa chọn để trồng làm cảnh sân vườn hoặc trong tiểu cảnh hồ cá. Nhờ màu sắc nhẹ nhàng, Pink Lady lotus thường được kết hợp với các loại cây cảnh khác để tạo không gian nghệ thuật, hài hòa với thiên nhiên.

Red Hồ Tây lotus

Red Hồ Tây là giống sen bản địa nổi tiếng của Hà Nội, gắn liền với nghệ thuật ướp trà sen truyền thống. Hoa có màu đỏ tươi rực rỡ, từ 100–200 cánh, tỏa hương thơm đậm. Đây là giống sen mang đậm giá trị văn hóa, thường nở rộ vào mùa hè, làm nên vẻ đẹp đặc trưng cho Hồ Tây mỗi độ sen về.

Ngoài việc được dùng để ướp trà sen cao cấp, Red Hồ Tây còn tạo giá trị du lịch lớn khi thu hút du khách đến ngắm hoa, chụp ảnh, trải nghiệm hái sen và thưởng thức các món ăn từ hạt sen.

Ba Vì lotus (Sen Hoàng Yến)

Ba Vì lotus là giống sen có nguồn gốc từ vùng Ba Vì (Hà Nội). Hoa có màu hồng pha trắng, số lượng cánh ít (15–25 cánh) nhưng cho hạt to, chắc và thơm. Đây là giống sen có năng suất hạt cao, rất phù hợp để chế biến chè sen, mứt sen, sữa hạt và các món ăn bổ dưỡng.

Dù hoa mau tàn, Ba Vì lotus vẫn được trồng rộng rãi tại các vùng chuyên canh nhờ giá trị kinh tế cao. Ngoài cung cấp hạt, giống sen này còn phục vụ du lịch trải nghiệm, cho phép du khách tham gia thu hoạch và chế biến các sản phẩm từ hạt sen.

Giống lai và giống sen hiếm

Tender Girl (lai xuất xứ Trung Quốc)

Tender Girl ban đầu được nhập từ Trung Quốc và khó thích nghi với khí hậu miền Bắc Việt Nam. Tuy nhiên, sau quá trình chọn lọc, giống sen này đã có biến thể phù hợp hơn với điều kiện nhiệt độ và độ ẩm, hiện được trồng và cung ứng khá phổ biến. Hoa có màu hồng hoặc trắng, dáng thanh lịch, được ưa chuộng để làm cảnh và sưu tầm giống.

Pink Diamond Lotus (Sen kim cương hồng)

Pink Diamond Lotus là một trong những giống sen hiếm và có giá trị cao. Hoa có sắc hồng rực rỡ, hương thơm lâu bền và được đánh giá cao về tính thẩm mỹ. Giống này hiện được trồng tại Trung tâm Nghiên cứu nguồn gen sen ở Gia Lâm (Hà Nội) và phân phối với số lượng giới hạn. Pink Diamond Lotus thường được trưng bày trong các sự kiện, lễ hội hoa và là lựa chọn của những người yêu sen muốn sở hữu giống hoa đặc biệt.

Giá trị của các giống sen đối với đời sống và kinh tế

Các giống sen không chỉ mang giá trị thẩm mỹ mà còn đóng góp lớn vào kinh tế và du lịch:

• Giá trị kinh tế: Hạt sen, ngó sen, lá sen, hoa sen được sử dụng trong ẩm thực, chế biến trà sen, mỹ phẩm và thủ công mỹ nghệ.

• Giá trị văn hóa: Sen gắn liền với nghệ thuật, ẩm thực, tín ngưỡng và đời sống tinh thần của người Việt.

• Giá trị du lịch: Nhiều địa phương như Đồng Tháp, Ninh Bình, Hà Nội đã phát triển mô hình du lịch trải nghiệm trồng và hái sen, kết hợp thưởng thức các món ăn đặc sản từ sen.

Kết luận

Các giống sen tại Việt Nam ngày càng đa dạng, vừa phục vụ nhu cầu thưởng ngoạn, vừa mang lại giá trị kinh tế cao. Từ những giống sen truyền thống như Red Hồ Tây, Sen Quan Âm trắng đến các giống lai nhập khẩu như Super lotus, Pink Diamond Lotus, mỗi giống sen đều có vẻ đẹp và ứng dụng riêng.

Với tiềm năng lớn, sen không chỉ là biểu tượng văn hóa mà còn là cây trồng kinh tế quan trọng, góp phần phát triển du lịch sinh thái và nông nghiệp bền vững.